دستور زبان فارسی, فارسی, ویراستاری

ویرایش صوری چیست و چه کاربردی دارد؟

ویرایش صوری چیست؟
ویرایش صوری

مطمئنم شما هم تا حالا براتون پیش اومده که کتابی یا مقاله‌ای رو بخونید ولی به‌خاطر غلط املایی‌های زیاد و بهم ریخته بودن متن بی‌خیال خوندنش بشید و بزارید کنار. بدون شک هر نوشته‌ای (به جز نوشته‌های شخصی ای که به دوستاتون ارسال می‌کنید) نیازمند ویرایش صوری هستش؛ چون قطعاً نمی‌شه از آدمیزاد انتظار داشت که بدون غلط بنویسه و صدالبته که هر متنی بعد ویرایش اعتبار و آبروی نویسنده‌ش رو هم بالاتر می بره و علاوه بر اون خود نوشته هم تبدیل می‌شه به نوشته‌ای معتبرتر! راستی اگه دلتون می‌خواد که ویرایش رو به طور تخصصی و اصولی و زیر نظر اساتید مجربی یاد بگیرید می‌تونید توی دوره سیستماتیک مترجمی لیکو ثبت‌نام کنید که در ترم سه دوره مترجمی به طور اصولی، ویرایش رو بهتون آموزش می‌ده و بعدش تبدیل می‌شید به یکی از بهترین‌ها در حوزه ویراستاران!

در این مقاله می‌خوانیم :

ویرایش صوری چیست؟

ویرایش صوری و کاربرد آن

منظور از ویرایش صوری یعنی ظاهر متن بررسی بشه و اگه جایی جمله‌ها بهم ریخته‌ بودن، غلط املایی وجود داشت و هر نوع عیب‌ونقص صوری دیگه‌ای بود، برطرف بشه؛ همچنین کاری هم به محتوای متن نداریم و تمام تمرکزمون روی صورت متنه. مواردی که در ادامه ذکر می‌کنم جزء نکاتی هستش که هر ویراستار صوری حرفه‌ای، با درنظرگرفتن این نکات نوشته هارو ویرایش می‌کنه:

  1. یکدست کردن رسم‌الخط ها با دقت در رعایت فاصله و نیم فاصله ها : رعایت نکردن این نکات از زیبایی و ظرافت نوشته شما کم می‌کنه و از طرفی دیگه جزء اشتباهات فاحش در نوشتن متون هستش که حتما باید بررسی و اصلاح بشه .
  2. اعراب گذاری ها: بعضی کلمات که غیرفارسی هستن و وارد زبان ما شدن در نوشته ها باید اعراب گذاری بشن تا خواننده متوجه بشه چجوری باید تلفظش کنه . مثل : مُوَسَّع – مُضَیَّق
  3. اصلاح غلط های املایی : حتما به املای کلمات باید دقت بشه؛ ممکنه کلماتی باشن که املای یکسان اما تلفظ متفاوت یا املای متفاوت و تلفظ یکسان دارن که معانی متضادی هم دارن و استفاده اشتباه از اون ها ممکنه به کل منظور یک جمله یا حتی پاراگراف رو دگرگون کنه. مثل:  غریب( به معنی دور ) – قریب( به معنی نزدیک)
  4. پاراگراف بندی ها: پاراگراف بندی مناسب به ذهن خواننده اجازه نفس کشیدن میده و کمک می‌کنه بهتر مطالب رو درک کنه . درعین حال که انسجام متن حفظ می‌شه هر قسمت متن باید جدای از قسمت دیگه باشه تا موضوعات باهم قاطی نشن و خواننده رو گمراه نکنن.
  5. اصلاح و اعمال نشانه‌گذاری ها: بررسی این علائم نگارشی ./،/؛/:/؟/() در متن و اصلاح اون‌ها هرجایی که نیاز باشه.  
  6. اصلاح و ضبط اعلام ، آوانگاری ها و معادل های لاتین کلمات : از اونجایی که در بعضی متون مخصوصاً متون ترجمه شده کلمات لاتین وجود داره باید این کلمات  از نظر املایی درست نوشته بشن و انجام این اصلاحات در حیطه وظایف ویراستار صوریه.
  7. اعمال قواعد فرمول‌نویسی، عدد نویسی و اعراب گذاری و اختصار های متنی : ابتدایی ترین مهارتی که ویراستار باید داشته باشه اینه که به Microsoft word مسلط باشه تا بتونه به درستی موارد ذکر شده رو بررسی و اصلاح کنه . 
  8. بررسی ارجاع، مآخذ، پانوشت‌ها و یادداشت های نویسنده یا مترجم : اگر جایی در متن نیاز به ارجاع داشت یا نیاز بود پانوشتی رو بیارید ، بعد از هماهنگی با ناشر یا نویسنده میتونید این موارد رو لحاظ کنید.
  9. بررسی تمامی نمایه ها، جداول، نمودارها، تصاویر و عکس ها
  10. تدوین فهرست، نمایه و واژه‌نامه
  11. کنترل اندازه و قلم حروف در تیتر های اصلی و فرعی، سرصفحه ها و عناوین بخش ها و متن اصلی: سعی کنید فونتی رو انتخاب کنید که واضح و خوانا باشه تا خواننده به مشکلی برنخوره . یکی از فونت های مناسب ب‌نازنین هستش که می‌تونید ازش استفاده کنید.

اهمیت و کاربرد ویرایش صوری؟

برای اکثر شما پیش اومده با متنی روبه‌رو شده باشید که چیزی خلاف منظور اصلی نویسنده بوده. شک نکنید بخش عمده این عدم قابل‌درک بودن متن به‌خاطر ویرایش‌نشدن یا ویرایش ضعیفی بوده که ویراستارش انجام داده. یک متن باید از جهات مختلف صوری، فنی، محتوایی مورد ویرایش قرار بگیره که هرکدوم در جای خودش توضیح داده می‌شه. نکته‌ای که حائز اهمیته اینه که در ویرایش صوری ویراستار با بررسی متن از نظر علائم نگارشی و غلط‌های املایی و یکدست کردن جمله‌ها و….جلوی مبهم و بی‌معنی بودن متن رو می گیره و باعث میشه متنی که به دست خواننده می رسه، متنی باشه روان و قابل‌فهم که هرچه بیشتر خواننده مشتاق به خوندن متن بشه.

نقش ویراستاری صوری

ویراستار صوری

 یک ویراستار صوری یا باید تحصیلات دانشگاهی این رشته رو گذرونده باشه یا حداقل تجربه زیادی در این حوزه داشته باشه. چرا که ویرایش در این مرحله بسیار مهم‌تر از اون چیزیه که تصور می‎‌شه. ویراستار صوری باید تمام دانش و تخصصش رو به کار بگیره و بادقت تمام متن رو بر اساس دستورالعمل‌هایی که  از طرف ناشر، رسانه یا خود نویسنده بهش داده شده، ویرایش کنه و عیب‌ونقص‌های ظاهری و ایرادات نوشتاری رو برطرف کنه.

یادتون نره در ویرایش صوری، ویراستار صرفاً باید از نظر نگارشی متن رو ویرایش کنه و اجازه تغییر در ساختار و محتوای متن رو نداره. با این توصیفات ویرایش صوری از هر کسی برنمیاد و نیازمند سال‌ها تلاش و تجربه و مهم‌تر از اون  نیازمند آموزش اصولی و ویراستار متخصص خودش.

مقاله‌ت مشکل نگارشی داره و نیاز به ویرایش مقاله داری؟

کلام آخر

 از اینکه تا آخر این بلاگ همراهمون بودین ممنونیم. توی این بلاگ سعی کردیم مختصر و کوتاه اما مفید و کاربردی شما رو با ویرایش صوری آشنا کنیم. اگه دوست دارید بیشتر در این مورد بدونید، می‌تونید مراجعه کنید به آکادمی لیکو و هرچه زودتر توی دوره سیستماتیک مترجمی ثبت‌نام کنید  و  صفر تا صد ویراستاری رو توی ترم سوم یاد بگیرید.

برای دریافت فایل PDF مقاله کلیک کنید
اشتراک گذاری مقاله

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *