ویراستاری نقش بسیار پررنگی رو در انتقال مطالب و مفهوم موردنظر به مخاطب ایفا میکنه. مطمئن باشید متنی که از فیلتر ویراستاری به‌خصوص ویراستاری ساختاری رد نشه، نمی‌تونه مخاطب رو به خودش جذب کنه. توی این بلاگ قراره کمی با ویرایش ساختاری آشنا بشیم و یادگرفتن نکته‌های طلایی و اساسی رو بزاریم واسه دوره سیستماتیک مترجمی لیکو که توی ترم سوم زیروبم ویرایش ساختاری رو بهمون آموزش می‌ده.
در این مقاله می‌خوانیم :
تعریف ویرایش ساختاری
ویرایش ساختاری که بعضی اون رو به اسم «ویرایش اساسی» می‌شناسن، نوعی از ویرایشه و با ویرایش صوری متفاوته؛ بعد خوندن این بلاگ یه سر به بلاگ ویرایش صوری بزنید تا به‌راحتی متوجه تفاوتشون بشید. در ویرایش ساختاری، ویراستار قرار نیست از ب بسم‌الله تا آخرین کلمه متن رو ویرایش کنه یا نقطه‌ویرگول‌ها و نیم‌فاصله و فاصله هارو اصلاح کنه. در ویرایش ساختاری قراره به مفهوم‌سازی، ارزیابی متن، روان و قابل‌فهم کردن سبک نوشتاری، واضح و یکدست کردن ایده‌ها و مرتب‌کردن بخش‌های مختلف نوشته پرداخته بشه، تا هرچه بیشتر متنی ساده و قابل‌درک به دست مخاطب برسه.
6 نکته طلایی که در ویرایش ساختاری باید رعایت بشه
به‌خاطر اهمیت بالای ویرایش ساختاری، موارد بسیاری در ویرایش یک متن بالای مدنظر ویراستار باشه که ما به بیان مهم‌ترین این موارد اکتفا می‌کنیم:
- رفع خطاهای دستوری ، ساختاری و جمله بندی
به مثال زیر توجه کنید :
مریم دیروز به خانه و به‌سرعت به مدرسه بازگشت
یه بار دیگه جمله بخونید؛ اگه دقت کرده باشید فعل (آمد) بدون قرینه لفظی یا معنوی حذف شده! بنابراین در مرحله اول ویراستار باید جمله رو به‌صورت زیر ویرایش کنه:
مریم دیروز به خانه آمد و به‌سرعت به مدرسه بازگشت.
2. اصلاح انحراف از زبان معیار و یکدست کردن زبان نوشته
زبان معیار همون زبانیه که از نظر مردم یک کشور با هر لهجه و گویشی که داشته باشن، مؤثرترین و بهترین وسیله ارتباطیه. به همین دلیل ویراستار باید بتونه آنچه رو که باعث شده زبان نوشته از زبان معیار دور بشه تشخیص بده و اونارو ویرایش کنه. موارد زیر نوشته رو از زبان معیار دور می‌کنن:
*استفاده از عناصر زبانی متروک و مهجور:
برخی کلمه‌ها در گذر زمان معنای قبلی‌شون رو ازدست‌دادن و امروزه معنای جدیدی پیداکردن. مثل شوخ که قدیما به معنی چرک و آلودگی بدن بود.
*استفاده غیرضروری از عناصر ادبی:
استفاده از عناصر ادبی مثل مجاز، تشبیه، استعاره در متونی که عامیانه و غیررسمی هستن مشکلی نداره اما در متون علمی و رسمی مثل نامه‌های اداری یا پایان‌نامه‌ها کاربردی نداره و فقط باعث طولانی‌شدن متن شما میشه.
*شکسته‌نویسی:
اگه کلمات رو همون‌طور که تلفظ می‌کنید در نوشته‌هاتون بکار ببرید، یعنی شکسته‌نویسی کردید. حواستون باشه در متون رسمی و مقالات علمی این کلمات باید با شکل نوشتاری صحیح‌شون استفاده بشن.
مثل:
شکل شکسته کلمه: خونواده شکل صحیح کلمه: خانواده
شکل شکسته کلمه: ساختمون شکل صحیح کلمه: ساختمان
نیاز به ترجمه مقاله داری و قیمت و کیفیت ترجمه برات مهمه؟
3. ابهام‌زدایی از عبارت های نارسا ،مبهم ،متناقض ، نامفهوم و عامیانه
گاهی اوقات ممکنه جمله‌بندی‌های نویسنده طوری باشه که نتونه مفهوم اصلی رو به مخاطب برسونه. اصلاح این ابهامات و شفاف و روشن‌کردن متن وظیفه ویراستار ساختاری.
4. کوتاه کردن جمله های طولانی
وقتی جمله‌ای بیش از حد طولانی میشه حواس خواننده رو پرت میکنه و باعث میشه نتونه به‌درستی روی متن تمرکز کنه . ویراستار باید جملات رو کوتاه کنه البته طوری که آسیبی به متن و معنای موردنظر نویسنده وارد نکن.
5. گزینش واژگان مناسب برای واژگان غیرفارسی
یک ویراستار ساختاری باید بر زبان معیار متن مسلط باشه و همیشه دایره واژگانش رو به‌روز نگه داره تا در صورت نیاز بتونه لغات معادل مناسبی رو جایگزین واژه‌های تازه‌وارد متن کنه.
مثل:
(همگی) که می‌تونه جایگزین خوبی برای واژه (تماماً) باشه.
6. ساده سازی و روان سازی متن از نظر جمله بندی
هدف نهایی از انجام ویرایش ساختاری همینه که متنی ساده و روان داشته باشیم. این مورد رو باید ویراستار ساختاری بررسی کنه و تا جایی که امکانش هست و مفهوم متن از مقصود نویسنده دور نمی‌شه ، نوشته رو ویرایش کنه.
نکات پایانی ویراستار ساختاری
- بهتره یک ویراستار ساختاری در حین ویرایش متن با نویسنده هم در ارتباط باشه تا بهتر بتونه متن رو ویرایش کنه.
- علاوه بر اون باید سعی کنه خودش رو جای مخاطب بزاره و متن رو ویرایش کنه تا متنی ساده و قابل درک و دقیقا همون چیزی که مخاطب میخواد رو در اختیارش قرار بده.
- و در نهایت ویراستار ساختاری باید تخصص و تجربه کافی در این زمینه رو داشته باشه چون برخلاف ظاهر کار که تصور میشه ساده‌ست، ویرایش ساختاری به هیچ‌وجه کار ساده‌ای نیست بلکه برعکس نیازمند تخصص و تجربه کافیه تا به درستی اصلاحات در متن انجام بشه.
کلام آخر
تلاشمون این بود که تا حدودی با ویرایش ساختاری آشناتون کنیم. اگه دوست دارید اطلاعاتی مضاعف بر این بلاگ در مورد ویراستاری ساختاری یاد بگیرید و حتی ویراستاری رو به‌صورت حرفه‌ای آموزش ببینید، کافیه توی دوره سیستماتیک مترجمی لیکو ثبت‌نام کنید و توی ترم سوم دوره مترجمی هرچی که از ویراستاری لازم دارید رو یاد بگیرید.
اشتراک گذاری مقاله
مقالات مرتبط
