بعداز نوشتن مقاله نوبت به چاپ اون تو ژورنال‌های معتبر می‌رسه و یکی از راحت‌ترین روش‌های چاپ مقاله، چاپ او به صورت پریپرینته. پریپرینت (preprint) به مقاله‌ای گفته می‌شه که قبل از بازبینی و انتشار رسمی توسط مجلات علمی، به صورت آنلاین و عمومی منتشر می‌شه. پریپرینت‌ها به محققان این امکان رو می‌دن که نتایج پژوهش‌های خودشون رو، به سرعت و بدون تأخیر ناشی از فرآیند بازبینی و داوری مجلات، منتشر کنن و در اختیار بقیه قرار بدن.
در این مقاله می‌خوانیم :
آشنایی بیشتر با پریپرینت مقاله
سرورهای پریپرینت در دهه‌های اخیر به عنوان یکی ابزارهای مهم برای انتشار سریع مقالات برای . اولین سرور پریپرینت معروف، arXiv، بود که در سال 1991 توسط Paul Ginsparg تو حوزه فیزیک نظری راه‌اندازی شده. در سال‌های اخیر، سرورهای پریپرینت متعددی برای رشته‌های مختلف ایجاد شده، که از معروف‌ترین‌هاشون می‌شه به bioRxiv برای علوم زیستی، medRxiv برای علوم پزشکی، و SSRN برای علوم اجتماعی اشاره کرد.
مقالاتی که به صورت پریپرینت منتشر می‌شن، اکثراً به صورت خام هستند و هیچ ویراستاری و ادیت خاصی روشون انجام نمی‌شه، حتی در بعضی از موارد قالب خاصی هم ندارن و هدف نویسنده از چاپ مقاله به صورت پریپرینت فقط ارائه نتایج حاصل از پژوهشه.
مراحل سابمیت مقاله Preprint
- انتخاب سرور پریپرینت مناسب
ابتدا باید سرور پریپرینتی رو که متناسب با رشته تحقیقاتی خودتونه] انتخاب کنید.
- ثبت‌نام و ایجاد حساب کاربری
پس از انتخاب سرور مناسب، باید توش ثبت‌نام و یک حساب کاربری ایجاد کنید.
- آماده‌سازی مقاله
مقاله خودتون رو آماده کنید و به صورت یک فایل PDF تو سایت موردنظر بارگذاری کنید.
- تایید و انتشار
پس از بارگذاری، سرور پریپرینت عمدتاً بررسی اولیه برای اطمینان از رعایت اصول و استانداردهای اولیه (مانند فرمت و موضوع) انجام بدن و این فرآیند معمولاً چند روز طول می‌کشه، پس از تأیید، مقاله به صورت آنلاین و عمومی منتشر می‌شه.
مزایای انتشار مقاله پریپرینت
افزایش دسترسی: مقالات پریپرینت به صورت آزاد در دسترس همگان قرار می‌گیرن.
افزایش سرعت انتشار: نیازی به انتظار برای فرآیند طولانی بازبینی و انتشار مجلات علمی نیست.
دریافت بازخورد زودهنگام: پژوهشگران می‌تونن بازخوردهای مفیدی از جامعه علمی دریافت کنن که به بهبود مقاله کمک می‌کنه.
افزایش شفافیت: با دسترسی آزاد به نتایج پژوهش، شفافیت علمی افزایش پیدا می‌کنه و امکان بازتولید پژوهش‌ها توسط دیگر محققان هم فراهم می‌شه و حق کپی رایت مقاله برای نویسنده تثبیت می‌شه.
آیا به مقالات پریپرینت کد DOI داده می‌شه؟
بله، به مقالات پریپرینت کد DOI داده می‌شه. کد DOI یک شناسه دیجیتال یکتا است که برای شناسایی و دسترسی به مقالات علمی بهشون داده می‌شه. برای این که به مقاله‌تون کد DOI اختصاص داده بشه، فقط کافیه که ممقاله‌تون رو برای یکی از سرورهای پریپرینت بفرستید و بعداز بررسی اولیه کد DOI به مقاله‌تون اختصاص داده می‌شه.
از مزایای اختصاص دادن کد DOI به مقالات پریپرینت هم می‌شه به مواردی زیر اشاره کرد:
- شناسایی یکتا: به هر مقاله پریپرینت یک شناسه یکتا داده می‌شه که به فرایند پیگیری و دسترسی به مقالات رو خیلی راحت‌تر می‌کنه.
- دسترسی پایدارDOI: تضمین می‌کنه که لینک مقاله همیشه پایدار و قابل دسترسی باقی بمونه، حتی اگر مکان فیزیکی سرور تغییر کنه.
- ارجاعات علمی: محققان و نویسندگان دیگر می‌تونن به صورت دقیق به مقالات پریپرینت ارجاع بدن، که این کار به افزایش قابلیت ردیابی و اعتبار مقالات کمک می‌کنه.
- شاخص‌گذاری و نمایه‌سازی: مقالات پریپرینت با DOI می‌تونن به راحتی در پایگاه‌های داده علمی مثل اسکوپوس، ساینس دایرکت و موتورهای جستجو مثل گوگل اسکولار و سمنتیک اسکولار نمایه‌سازی بشن، که باعث افزایش تعداد بازدیدهای مقاله می‌شه و تأثیر علمی مقاله رو بیشتر می‌کنه.
چالش‌ها و محدودیت‌ها
عدم بازبینی داوران و محققان دیگر: پریپرینت‌ها قبل از بازبینی توسط داوران مجلات معتبر منتشر می‌شن، بنابراین ممکنه شامل اشتباهات یا نتایج نهایی نباشن.
مسائل حقوقی: برخی مجلات ممکنه مقالاتی که به صورت پریپرینت منتشر شده‌ان رو برای بازبینی و انتشار قبول نکنن.
استفاده نادرست: بدون بازبینی دقیق، نتایج ممکنه به صورت نادرست تفسیر بشن یا مورد سوءاستفاده قرار بگیرن.
کلام آخر
تو این بلاگ درمورد مقالات پریپرینت، مزایا و معایبشون باهم صحبت کردیم، و گفتیم که اگر می‌خواین مقالاتتون در سریعترین زمان ممکن چاپ بشه می‌تونید از این روش استفاده کنین ولی حواستون باشه، موقع تحویل مقاله به سرورهای پری پرینت تمام حق مالکیت اون رو بهشون ندین چون اینجوری کارتون برای پس گرفتن مقاله خیلی دشوار می‌شه. اگر می‌خواین مقاله‌تون رو هم برای ژورنال های معتبر بفرستید حتماً قبل از سابمیت مقاله پریپرینت مقررات اون مجله رو کامل مطالعه کنین چون بعضی از پایگاه‌ها، مقالات پریپرینت رو در مجلات خودشون چاپ نمی‌کنن.
مقالات مرتبط
