همانطور که می‌دانید، برای قبولی در دوره دکتری باید از دو مرحله آزمون و مصاحبه دکتری عبور کنید. هر یک از این مراحل، بسته به نوع دوره دکتری که قصد شرکت در آن را دارید، درصد متفاوتی از نمره قبولی را تشکیل می‌دهد.
برای دوره دکتری پژوهش‌محور، نمره آزمون ۳۰ درصد و ۷۰ درصد دیگر به امتیاز مصاحبه اختصاص دارد. اما در دوره پژوهشی-آموزشی، امتیاز مصاحبه دکتری و آزمون آن به‌صورت مساوی، هر کدام ۵۰ درصد از نمره لازم برای پذیرش را تشکیل می‌دهند.
در این مقاله، نحوه امتیازدهی مصاحبه دکتری را با هم بررسی می‌کنیم تا مسیر موفقیت در این مرحله برای شما شفاف‌تر شود و بتوانید عملکرد بهتری داشته باشید. عوامل مختلفی در امتیاز بندی مصاحبه دکتری تأثیرگذار هستند؛ عواملی مثل داشتن مقاله و کتاب، سابقه تدریس، مهارت‌های زبان، رزومه علمی-پژوهشی و… که در ادامه، امتیاز هر یک از این موارد را به طور کامل توضیح خواهیم داد.
در این مقاله می‌خوانیم :
شروع روند مصاحبه دکتری
بعد از شرکت در آزمون دکتری و کسب مجوز برای شرکت در مصاحبه، می‌توانید با مراجعه به سایت سنجش و سایت دانشگاه موردنظر، از جزئیات مربوط به مصاحبه آن دانشگاه، مثل زمان و مکان برگزاری، هزینه قابل‌پرداخت و سایر شرایط، مطلع شوید.
مصاحبه دکتری ممکن است به صورت حضوری یا مجازی برگزار شود، و این موضوع برای هر دانشگاه متفاوت است. هنگام ثبت‌نام برای مصاحبه، به این نکته توجه کنید؛ زیرا اگر مصاحبه یک دانشگاه به صورت حضوری باشد، امکان برگزاری آن به شکل آنلاین وجود نخواهد داشت.
شما مجاز هستید در مصاحبه همه دانشگاه‌هایی که دعوت شده‌اید شرکت کنید و از این بابت هیچ محدودیتی ندارید. فقط باید زمان و مکان جلسات را طوری برنامه‌ریزی کنید که تداخلی پیش نیاید. همچنین فراموش نکنید رسید پرداخت هزینه مصاحبه دکتری را نیز همراه خود داشته باشید.
جدول امتیازات مصاحبه دکتری و آزمون آن
نحوه امتیاز بندی مصاحبه دکتری با توجه به نوع دوره‌ای که می‌خواید شرکت کنید در جدول امتیازات مصاحبه دکتری آمده است:
موارد مؤثر | دوره پژوهش‌محور | دوره آموزشی-پژوهشی |
آزمون کتبی | 30 % | 50 % |
مصاحبه علمی_عمومی | 30 % | 30 % |
سوابق آموزشی، پژوهشی و فناوری | 20 % | 20 % |
تهیه طرح‌واره | 20 % | ______ |
تأثیر مصاحبه برای هردو دوره به یک اندازه خواهد بود اما تاثیر آزمون کتبی همانطور که در جدول مشخص شده برای دوره پژوهش‌محور 30% و برای دوره آموزشی_پژوهشی 50% است.
محاسبه امتیاز مصاحبه دکتری برای بخش‌های مختلف آن
مصاحبه علمی-عمومی
یکی از موارد مهم در امتیازبندی مصاحبه دکتری، بخش مصاحبه علمی-عمومی است. در این بخش، توانایی علمی شما و نحوه برخورد و پاسخ‌گویی‌تان به سؤالات داوران، معیار اصلی امتیازدهی خواهد بود.
نکته‌ای که باید بدانید این است که امتیازدهی در مصاحبه علمی-عمومی چارچوب مشخصی ندارد و تا حد زیادی به سلیقه اساتید بستگی دارد. این‌که پاسخ‌های شما تا چه اندازه با انتظارات و دیدگاه‌های مدنظر آن‌ها هم‌خوانی دارد، نقش تعیین‌کننده‌ای در دریافت امتیاز دارد.
امتیاز مدرک زبان
داشتن مدرک زبان برای حضور در مصاحبه دکتری الزامی نیست و داوطلبان بدون داشتن مدرک زبان معتبر هم می‌توانند تو مصاحبه دکتری شرکت کنند، اما داشتن مدرک زبان برای مصاحبه دکتری تأثیر مثبتی بر ذهنیت اساتید می‌گذارد. با توجه به تجربه داوطلبان در سال های گذشته می‌شود امتیازات مربوط به مدارک زبان را در جدول زیر خلاصه کرد:
بارم‌بندی مدرک زبان | |||||
MSRT (MCHLE) | IELTS Equivalent | TOEFL IBT | TOEFL Computer | TOEFL PAPER + TOLIMO | حداکثر نمره |
100-90 | 7-9 | 120-96 | 300-250 | 680-600 | 8 |
89-85 | 6-6.9 | 95-86 | 249-232 | 599-575 | 7 |
84-80 | 5.5-5.9 | 85-76 | 231-213 | 574-550 | 6 |
79-75 | 5-5.4 | 75-66 | 212-196 | 549-525 | 5 |
74-70 | 4.5-4.9 | 65-56 | 195-173 | 524-500 | 4 |
69-65 | 4-4.4 | 55-46 | 172-152 | 499-475 | 3 |
64-60 | 3.5-3.9 | 45-36 | 151-133 | 474-450 | 2 |
59-50 | 3-3.4 | 35-29 | 132-113 | 449-425 | 1 |
به طور کلی امتیازات این جدول در امتیاز بندی مصاحبه دکتری جزو امتیازات مصاحبه علمی_عمومی در نظر گرفته می‌شود و تأثیر بسزایی در نحوه امتیاز دهی اساتید به شما داره. به‌هرحال مصاحبه دکتری سخت‌ترین چالشی است که شما برای ورود به دوره دکتری باید پشت سر بگذارید پس به هر میزان که خود را برای آن آماده کنید عملکرد بهتری خواهید داشت و احتمال پذیرش شما افزایش خواهد یافت، در مصاحبه دکتری حتی 1 امتیاز هم 1 امتیاز است، پس داشتن مدرک زبان معتبر را دست کم نگیرید.
اهمیت پایان نامه کارشناسی ارشد
پایان‌نامه کارشناسی ارشد آیینه تمام‌نمای فعالیت‌های شما در دوران کارشناسی و ارشد است. هرچند در جدول امتیازبندی مصاحبه دکتری تنها ۲ امتیاز برای آن در نظر گرفته شده، اما نباید اهمیت آن را دست‌کم بگیرید؛ چرا که پایان‌نامه شما به‌طور خلاصه تمام توانایی‌ها، دانش و علایقتان را به داوران نشان می‌دهد.
پیشنهاد می‌کنیم پیش از مصاحبه دکتری حتماً زمان کافی را به مرور و تسلط بر بخش‌های مختلف پایان‌نامه خود اختصاص دهید. این موضوع بسیار مهم است، چرا که یکی از اصلی‌ترین بخش‌های مصاحبه، پرسش‌هایی مرتبط با پایان‌نامه ارشد شما خواهد بود.
تأثیر سوابق تحصیلی
سوابق تحصیلی یکی از عوامل تأثیرگذار در امتیازبندی مصاحبه دکتری است که اساتید برای ارزیابی داوطلبان از آن استفاده می‌کنند. در جلسه مصاحبه، لازم است ریزنمرات کارشناسی و کارشناسی ارشد خود را همراه داشته باشید. ممکن است داوران درباره نمرات برخی از درس‌ها از شما سؤال کنند. با این حال، امتیازدهی در این بخش نیز تا حد زیادی به سلیقه داوران بستگی دارد.
دانشگاهی که مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد خود را در آن گذرانده‌اید، می‌تواند نظر اساتید را جلب کند. بااین‌حال، هرگز فراموش نکنید که آنچه در نهایت موفقیت شما را رقم می‌زند، تسلط علمی و میزان دانش شما است.
امتیاز تدریس
یکی از اصلی‌ترین دلایلی که افراد وارد دوره دکتری می‌شوند، علاقه آن‌ها به تدریس و آموزش است. اما آیا داشتن سابقه تدریس در مصاحبه دکتری اهمیت ویژه‌ای دارد؟
به‌طور کلی، داشتن سابقه تدریس نشان‌دهنده تسلط فرد بر موضوعات و دروسی است که در کلاس‌های مختلف تدریس کرده است. این موضوع همچنین تأییدیه‌ای بر سطح دانش داوطلب از سوی مراکز آموزشی یا دانشگاه‌هایی است که او در آن‌ها تدریس داشته است.
با توجه به این موارد، نمی‌توان از تأثیر سابقه تدریس در مصاحبه دکتری چشم‌پوشی کرد. در سال‌های گذشته، این موضوع در برخی موارد به‌طور مستقیم مورد توجه داوران قرار می‌گرفت، به‌ویژه برای رشته‌هایی که ارتباط نزدیکی با آموزش دارند، مثل رشته آموزش زبان انگلیسی. با این حال، در سال‌های اخیر توجه به این معیار کمی کم‌رنگ‌تر شده و تمرکز بیشتری روی فعالیت‌های پژوهشی معطوف شده است. با این وجود، امتیاز سابقه تدریس همچنان می‌تواند نقشی مهم در نتیجه مصاحبه داشته باشد.
کلام آخر
آگاهی از نحوه امتیازدهی در مصاحبه دکتری یکی از اصول مهم برای آمادگی قبل از این مرحله است. هرچه بیشتر برای مصاحبه آماده شوید، مسیر برایتان هموارتر خواهد شد. پیشنهاد می‌شود حتماً پیش از حضور در مصاحبه با افرادی که این مرحله را پشت سر گذاشته‌اند، مشورت کنید. به‌ویژه اگر این افراد در همان دانشگاهی که شما برای مصاحبه پذیرفته شده‌اید تجربه داشته باشند، می‌توانید ابهامات خود را برطرف کرده و با اطمینان بیشتری وارد جلسه شوید.
در پایان، برای همه شما آرزوی موفقیت دارم و امیدوارم در تمامی مراحل زندگی‌تان موفق باشید. اگر شما هم تجربه شرکت در مصاحبه دکتری دارید، خوشحال می‌شویم تجربیاتتان را از طریق کامنت با سایر مخاطبان به اشتراک بگذارید.
