جملات در زبان فارسی از اجزاء مختلفی تشکیل شدن؛ از علائم نگارشی که کوچیک‌ترین جز یک پاراگراف به حساب میان تا نهاد، ضمایر و انواع افعل که اجزاء اصلی تشکیل دهنده یک جمله به حساب میان و هرکدوم نقش مهم و اساسی تو انتقال مفهوم دارند. ولی امروز تو این بلاگ قراره درمورد یکی از پرکاربردترین اجزاء جمله صحبت کنیم، قراره کلماتی رو با هم بشناسیم که معنای خاصی ندارن اما توی نگارش جملات عصای دستن! و اون چیزی نیست جز «حرف اضافه» پس تا آخر این مطلب همراهمون باشید تا حروف اضافه، انواع و کاربردشون رو بهتر باهم بشناسیم.
در این مقاله می‌خوانیم :
تعریف حرف اضافه
حروف به‌طورکلی به سه دسته تقسیم می‌شن: حرف اضافه، ربط و نشانه که توی این بلاگ به طور خاص قراره به حرف اضافه بپردازیم.
حروف اضافه که بهشون حروف افزونه هم می‌گن در زبان فارسی به‌تنهایی معنای مستقلی ندارن و معمولاً کلمه یا گروهی از کلمات هستن که کلمه یا گروهی رو به فعل، صفت برتر یا به اسم جمعی و نظایر این‌ها نسبت می‌دن و نقش متمم و وابسته به اون کلمه یا گروه کلمات می‌دن. حتماً همتون بارها این حروف اضافه رو در جمله‌ها مشاهده کردین و باهاش سروکار داشتید؛ بعضی از پرکاربردترین حروف اضافه عبارتنداز:
از – به – با – در – بر – تا – مگر – الا – غیر – به‌اضافه – سوی
ساختمان حروف اضافه
حرف اضافه از نظر ساختمان به دودسته ساده و مرکب تقسیم می‌شن که هر کدوم رو در ادامه مفصل براتون توضیح میدیم:
حرف اضافه ساده:
به حروف اضافه زیر نگاه کنید:
از – به – با – در – بر – برای – تا – مگر – جز – اندر – زی و…
آیا می‌تونید اجزاشون رو از هم جدا کنید؟ نه .
ویژگی بارز و مهم حروف اضافه ساده همینه که اجزای اونا قابل‌تفکیک از همدیگه نیستن.
حرف اضافه مرکب:
وجه تمایز این دسته با حروف اضافه ساده در اینه که از ترکیب (یک حرف اضافه ساده + صفت یا اسم) ساخته می‌شن.
برخی از پرکاربردترین حروف اضافه مرکب شامل موارد زیر میشه:
با: با وجود
از: از نظر – از سر – از قبیل – از لحاظ
در: در برابر – در مقابل – درباره – در مورد – در میان
بر: براثر – بر اساس – بر طبق – بر حسب
کاربردهای صحیح حروف اضافه
باید دقت کنید که برخی از افعال به دلیل طبیعت زبانی‌شون با حروف اضافه خاصی به کار میرن و ارتباطی بین فعل و کلمات ایجاد می‌کنند. گاهی هم ممکنه حرف‌اضافه بعد از یک اسم بیاد و ارتباطی بین اون اسم و فعل بعدی ایجاد می‌کنند.
حواستون باشه که شما هم با به‌کاربردن نابجای حروف اضافه در جملات، گرفتار این خطای رایج نشید!
نکته: فهم متون فارسی بستگی به فهم ارتباط بین حرف اضافه با فعل داره. یعنی ممکنه فعل واحد با حرف اضافه های متفاوت، معنای متفاوتی رو منتقل کنه.
مثل:
صبرکردن بر کاری؛ یعنی تحمل‌کردن در کاری
صبرکردن از چیزی یعنی صرف‌نظرکردن از چیزی
کاربرد صحیح حروف اضافه برای اسم‌ها
مثال | حرف اضافه مناسب | اسم |
با مادرم آشتی کردم | با | آشتی |
به کمک تو احتیاجی ندارم | به | احتیاج |
مدیرعامل از ساختمان جدید بازدید کرد | از | بازدید |
حاکمیت بر مردم نادان کار دشواری نیست | بر | حاکمیت |
باید در تمرین تایپ ده انگشتی مداومت داشته باشی. | در | مداومت |
با مدیرعامل شرکت مکاتبه کرده‌ام | با | مکاتبه |
من در مهارت یادگیری زبان مهارت زیادی دارم. | در | مهارت |
از حمله حیوانات وحشی وحشت دارم | از | وحشت |
هماهنگی با اعضای تیم رمز موفقیت در کارگروهی است. | با | هماهنگی |
کاربرد صحیح حروف اضافه برای برخی از فعل‌ها
مثال | حرف اضافه مناسب | فعل |
روحم با تو درآمیخت | با/به | آمیختن |
ناگهان از جا برخاست و فریاد زد | از | برخاستن |
همه وسایلم را در کیفم گذاشته بودم | در | گذاشتن |
او را بر مسند ریاست نشاند | به/بر/در | نشاندن |
تو را به خدا می‌سپارم | به | سپردن |
ماندن در این وضعیت فقط حالت را بدتر می‌کند | در | ماندن |
تنها از مرگ است که می‌هراسم | از | هراسیدن |
من همیشه در کنار تو بودم | در | بودن |
راهی جز اینکه با ترس‌هایت بجنگی نداری. | با | جنگیدن |
کلام آخر
توی این بلاگ سعی کردیم شما رو با دنیای حروف اضافه، کاربردشون و نقش حیاتی که در جملاتن بازی می‌کنند تا حدی آشنا کنیم تا جلوی خطاهای رایج در نگارش جملات فارسی رو بگیریم.
مشتاق دریافت پیشنهادها، نظرات و انتقادات شما هستیم.
