گرته برداری چیست؟ + انواع و کاربرد آن

گرته برداری انواع مختلفی دارد که هر کدام به نوع خاصی از وام‌گیری زبانی اشاره دارند. این انواع شامل موارد زیر می‌شوند:

گرته برداری لفظی: زمانی اتفاق می‌افتد که کلمه یا عبارت بیگانه به صورت مستقیم و تحت‌اللفظی ترجمه ‌شود. برای مثال، «راه‌آهن» از ترجمه مستقیم “railway” به وجود آمده است.

گرته برداری معنایی: در این روش، یک واژه بیگانه که دارای چندین معنا است، به زبان مقصد منتقل می‌شود و تمام معانی آن در زبان مقصد نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. مثلاً واژه «پا» در فارسی به بخش پایینی بدن که از لگن شروع می‌شود و تا انگشتان پا ادامه دارد گفته می‌شود و هم به بخش انتهایی آن (از قوزک تا نوک انگشتان)، در حالی که در انگلیسی دو واژه متفاوت برای این معانی وجود دارد یا به عنوان مثال دیگر، در زبان فارسی، واژه “دست” به دو مفهوم اصلی اشاره دارد: اول، عضوی از بدن که شامل بازو و انگشتان است و دوم، مفهوم کمک و یاری، مانند “دست کسی را گرفتن” به معنای کمک کردن. اما در زبان انگلیسی، این دو مفهوم با دو واژه متفاوت “hand” و “assist” یا “help” بیان می‌شوند.

گرته برداری نحوی: گرته برداری نحوی زمانی رخ می‌دهد که ساختار دستوری یا نحوی یک جمله از زبانی دیگر به زبان مقصد منتقل شود. یک مثال رایج از این نوع گرته برداری در زبان فارسی، عبارت “من فکر می‌کنم که” است و ساختار صحیح فارسی آن به صورت “فکر می‌کنم” است، در حالی که این ساختار از جمله انگلیسی “I think that” گرته برداری شده است و به صورت “من فکر می‌کنم که” استفاده می‌شود.