در هر ژورنال معتبری، فرایند بررسی مقالات حتی بعداز چاپ مقاله هم ادامه داره و ادیتورها هر زمانی که مشکل یا ایرادی رو تو مقالات پیدا کنن، اون‌ها رو استرداد می‌دن یا به اصطلاح مقاله رو ریترکت می‌کنن. اگه مشکلی که در مقاله پیدا کردن ایراد بزرگی نباشه مثل اشتباه بودن ایمیل نویسنده و از این دست ایرادات، بعداز اصلاح مقاله توسط نویسنده، ژورنال دوباره مقاله رو تایید می‌کنه و از حالت ری ترکت خارج می‌کنه ولی اگه مقاله اشکال بزرگتری مثل سرقت ادبی داشته باشه، احتمال پذیرش دوباره مقاله خیلی کمه.
تفاوت ریترکت مقاله و ریجکت مقاله هم تو اینه که ریجکت مقاله قبل از چاپ شدن مقاله اتفاق می‌افته ولی ریترکت شدن مقاله حتی بعداز چاپ مقاله اتفاق می‌افته.
در این مقاله می‌خوانیم :
ریترکت مقاله چیست؟
درسته که مقالات قبل از چاپ شدن به طور کامل توسط سردبیر، داوران و ادیتورهای ژورنال بررسی می‌شن اما باز هم امکانش هست که مقالات علمی پس از چاپ و قرار گرفتن در وب سایت مجله باز هم ایرادات و خطاهایی داشته باشن. همونطور که گففتیم بعضی از این خطاها جزئی و قابل چشم پوشی‌ان و به محتوای علمی مقاله خدشه‌ای نمی‌زنن، مثل اشتباه در ثبت نام نویسندگان یا آدرس‌ها، در این موارد، ادیتور مجله معمولاً اطلاعی به نویسنده نمی‌ده و مقاله به صورت عادی منتشر می‌شه. ولی اگر ایرادات مقاله به حدی فاحش و چشم‌گیر باشن که اعتبار علمی مقاله را زیر سوال می‌ببرن، ادیتور مجله موظفه مشکلات را به نویسنده اطلاع بده و اگر خطاها غیرعمدی (Honest Error) و بر اثر سهل انگاری و کم دقتی به وجود اومده باشن، نویسنده می‌تونه از خودش دفاع کنه تا مقاله ریترکت نشه ولی اگه ایرادات عمدی (Misconduct) باشن مثل داده‌سازی، انتشار مقاله در چندین مجله، پلاجیاریسم و جعل اسناد و… در این موارد، مقاله ممکنه بازپس‌گیری شود یا اقدام به سلب اعتبار (Retraction) بشه.
میدونستی با ترجمه انگلیسی به فارسی مقالات معتبر خارجی می‌تونی مقاله علمی ترویجی چاپ کنی؟
دلایل ریترکت مقاله (Retraction) چیست؟
زمانی که مجله‌ای مقاله‌ای رو ریترکت می‌کنه، یعنی داره اعتراف می‌کنه که داورها و ادیتور این مجله نتونستن قبل از چاپ این مقاله اون رو به درستی بررسی کنن و از طرف دیگه ریترکت شدن مقاله یک نویسنده به شهرت علمی اون شخص لطمه می‌زنه، بخاطر همین موارد اکثر مجلات دلیل اصلی ریترکت کردن مقاله رو به طور واضح اعلام نمی‌کنن، ولی مواردی که در ادامه متن بهشون اشاره می‌کنیم، دلایل اصلی ریترکت شدن مقالات مختلفن.
1. اگر شواهدی نشان بدن که نویسنده یا نویسندگان مقاله یافته‌ها رو به صورت عامدانه (مانند دیتاسازی) یا غیرعامدانه (مانند اشتباه اساسی در محاسبات) مخدوش کرده، این مقاله غیرقابل اعتماده و ریترکت می‌شه.
- اگر یافته‌های مقاله قبلاً بدون هیچ گونه تغییر و تفاوتی در جای دیگری چاپ شده باشن، به معنای عدم وجود نوآوری در مقاله است و اون مقاله سلب امتیاز می‌شه.
- اگر ادیتور متوجه بشه که مقاله یا بخشی از اون به نوعی سرقت علمی(نویسنده‌ها مطالبی را از مقالات دیگر بدون رفرنس دهی استفاده کرده) رخ داده باشه، مقاله ریترکت می‌شه. این موضوع نه تنها اخلاقی نیست، بلکه می‌تواند به تاثیر منفی بر روی اعتبار مقاله و نویسنده‌ها داره.
- اگر محتوای مقاله گزارشی از یک کار غیر اخلاقی باشه، مقاله ریترکت می‌شه.
مسئولیت ری ترکت مقاله با کیست؟
سردبیران مجلات علمی مسئول انتشار مقالات هستند و باید از اعتبار و کیفیت مقالات اطمینان حاصل کنن. اگر مقاله‌ای غیرقابل اعتماد منتشر شده باشه، این سردبیر مجلهست که اقدام به سلب اعتبار یا ریترکت می‌کنه.
نویسندگان نیز می‌تونن درخواست ریترکت مقاله خودشون رو داشته باشن به‌خصوص اگر خطای جدی در تحقیقات‌شون مشخص شده باشه. در این صورت، سردبیر از طریق ایمیل با نویسنده تماس می‌گیره و موضوع رو مطرح می‌کنه. کلیه مکاتبات به صورت محرمانه انجام می‌شه و در حالت ایده‌آل، اعلامیه ریترکت مقاله به طور مشترک توسط نویسنده و سردبیر صادر می‌شه.
بخاطر مشکلات نگارشی مقاله‌ت، اون رو رد کردن؟ نگران نباش چون راه حلش اینجاست.
مقالات ریترکت شده رو چطور باید تشخیص بدیم؟
مقالات ریترکت شده همچنان در سایت‌های مجلات موجود می‌مانند و امکان دسترسی بهشون وجود داره. برای شناسایی مقالات ریترکت شده، می‌تونید به موارد زیر توجه کنید:
- علامت‌گذاری در نسخه‌های چاپی و الکترونیکی: مجلات باید در تمام نسخه‌های چاپی و الکترونیکی مشخص کنن که مقاله ریترکت شده. این علامت‌گذاری می‌تونه در بخش‌های مختلف مقاله، مانند عنوان و نام نویسندگان، انجام بشه.
- هشدار ریترکت: هشدار ریترکت، باید از دیگر علائم، مانند کامنت‌ها یا اصلاحات، متمایز باشه. این هشدار به خوانندگان اطلاع می‌ده که کدوم مقاله ریترکت شده.
- اطلاع رسانی در اسراء وقت: مقاله ریترکت شده باید هر چه سریع‌تر اطلاع‌رسانی بشه تا تبعات منفی اون به حداقل برسه.
- دسترسی عمومی: دسترسی به مقالات ریترکت شده نه فقط برای مشترکین مجله، بلکه برای همه خوانندگان باید آسان باشه.
- مشخص‌کردن فرد ریترکت‌کننده: فردی که مقاله رو ریترکت کرده است (مثلاً ادیتور یا نویسنده) باید مشخص و دلایل سلب اعتبار مقاله هم باید به‌وضوح مطرح بشه.
کلام آخر
تو این بلاگ درمورد ریترکت مقاله، دلایل اون و روش‌های تشخیص اون صحبت کردیم. همونطور که قبلاً هم بهش اشاره کردیم یکی از دلایل اصلی ریترکت شدن مقالات پیدا شدن سرقت ادبی و علمی در مقاله‌ست که این مورد یکی از اصلی‌ترین دلایل ریجکت مقالات هم به حساب میاد و داوران و ادیتورهای مجلات روی این موضوع به شدت سخت‌گیرانه عمل می‌کنه. اگر نمی‌خواین که مقاله شما هم مثل خیلی از مقالات که ریجکت یا ریترکت می‌شن، سلب اعتبار نشن و به اعتبار شخصی خودتون هم مشکلی پیش نیاد حتماً از خدمات پارافریز متن پلتفرم لیکو استفاده کنین.
مقالات مرتبط
